Và dù ta có thể tiết kiệm thời gian, công sức với những thông tin cô đọng được các biên tập viên tóm tắt trên tập san thì ta cũng không thể bỏ qua hoàn toàn việc đọc. Nó còn giúp ta giữ cho trí óc sống và phát triển. Có một cách khác để kiểm tra xem bạn có hiểu nhận định ẩn trong câu bạn đọc hay không.
Nếu ký hiệu từ đọc là X và ba nghĩa nêu trên là a, b, c, chúng ta sẽ có các ký hiệu Xa, Xb, Xc. Để sắp xếp trật tự của bách khoa toàn thư, trước tiên người ta xem tri thức nhân loại được sắp xếp ra sao. Theo quy định, để vụ án được tiến hành phân xử thì những nghi ngờ đó phải có lý hay phải đủ để khuấy động lương tâm bạn.
Vì thế, bạn cần áp dụng quy tắc đọc lời mở đầu và lới giới thiệu của một cuốn sách trước khi đọc nội dung. Thứ ba, độc giả nên coi sự bất đồng quan điểm về những vấn đề liên quan đến kiến thức là có thể giải quyết được, đồng thời nêu lý lẽ giải thích tại sao mình phản đối vấn đề nhằm tìm ra giải pháp. Còn khi mới xem qua cuốn nào có các nguyên tắc thực hành có thể bị cho là sách lý thuyết.
Hãy để trí óc của bạn hoạt động trong quá trình đọc sách. Sau đây là một vài ví dụ về quy tắc thứ hai của cấp độ đọc phân tích quy tắc đòi hỏi bạn phải nêu được sự thống nhất của cuốn sách. Tuy nhiên, những quy tắc chung này phải được điều chỉnh ít nhiều khi áp dụng đối với từng thể loại văn học giả tưởng khác nhau.
Họ bị trượt ngã nhiều lần, ngồi dậy một cách khó nhọc, giày bị lệch, trông giống và cảm giác mình là một thằng ngốc… Quả vậy, những bậc vĩ nhân hay những người thành đạt nhất đều nói rằng một trong những yếu tố có vai trò quan trọng trong việc phát triển và định hình tư duy của họ là việc đọc sách. Vấn đề là có nhiều người cho rằng sự bất đồng ý kiến không liên quan gì đến việc học hỏi hay dạy dỗ.
Nếu bạn cứ tiếp tục đọc, coi những từ này như các từ thông dụng và hiểu chúng theo cách hiểu chung, bạn sẽ không thể nắm được nội dung cuốn sách. Và thật lý tưởng nếu trẻ tiếp tục bồi đắp khả năng đó trong suốt quãng đời còn lại. Chỉ khi đó, họ mới sẵn sàng nghiên cứu vở kịch kỹ hơn và cẩn thận hơn vì lúc này họ đã hiểu vở kịch đủ để nghiên cứu sâu hơn.
Đây cũng là những phần chính trong tác phẩm. Dù ta có chủ động tìm hiểu ý đồ tác giả đến mức nào thì cũng không tránh khỏi xu hướng dễ dàng chấp nhận các ngôn từ được tác giả dùng và cách ông ta sắp xếp vấn đề. Chúng ta gần như không thể tưởng tượng được các vở kịch được diễn như thế nào vì chúng ta hầu như không biết các nhà đạo diễn Hy Lạp chỉ đạo ra sao trên sân khấu.
Chúng chỉ dựa trên kinh nghiệm chung và là một phần của hệ thống kiến thức. Ngược lại, một cuốn sách lý thuyết lại liên tục nhắc đến từ là thay vì nên hay phải. Vì mỗi thuyết của lịch sử mỗi khác và vì thuyết của một sử gia sẽ ảnh hưởng việc ghi chép các sự kiện của anh ta nên chúng ta phải đọc nhiều hơn một ghi chép về lịch sử của một sự kiện hay một thời kỳ nào đó nếu muốn hiểu được nó.
Nhưng hầu hết những điều đã nói về việc đọc phân tích đều có thể áp dụng vào đọc đồng chủ đề với một số sửa đổi nhất định cho phù hợp sẽ được trình bày trong chương cuối cuốn sách này. Vì thế, bạn cần áp dụng quy tắc đọc lời mở đầu và lới giới thiệu của một cuốn sách trước khi đọc nội dung. Nếu chỉ lặp đi lặp lại một từ sẽ gây ra nhàm chán, vì vậy, các tác giả có năng lực luôn tìm cách sử dụng những từ đồng nghĩa để biểu thị các từ quan trọng trong tác phẩm của mình.
Nếu bạn không có ít nhất một kỹ năng nào đó của cấp độ đọc phân tích, bạn gần như không thể dựa vào sự trợ giúp của một cuốn sách để đi từ chỗ hiểu ít đến hiểu nhiều. Đây là hình thức đọc phức tạp nhất và có hệ thống nhất trong tất cả các cấp độ. Khái niệm toàn bộ của ông không chỉ là thời gian mà còn về các khía cạnh khác của cuộc sống.