Vậy sao chúng ta không xem xét phương án này? Nếu trong quỹ thời gian sử dụng chiếc mũ trắng, mọi người đưa ra được những số liệu chứng tỏ được việc tăng tiền phạt, về lâu dài cũng như trước mắt, góp phần giảm tội phạm, thì những số liệu đó có giá trị hơn nhiều so với việc chúng ta chỉ tư duy logic rằng những kẻ phạm tội sẽ giảm. Đó là món gà rút xương được nấu theo kiểu Mehico và được đóng thành gói.
Đó là sự trái ngược với những thông tin trung lập và có trọng tâm Chiếc mũ đen nhắc nhở mọi người phải cẩn thận. Sự tiến triển là một quá trình năng động, chứ không phải là một quá trình xét đoán.
Không ai có quyền nói "bỏ qua" khi đến lượt mình sử dụng chiếc mũ đỏ. Khi "trò chơi" bắt đầu, nếu ai không tuân theo luật chơi, người đó được xem như là không hợp tác. Cũng chính nhờ sự kích động như vậy mà tôi đã phát minh ra khái niệm mới “sự canh chừng khu vực”, tôi đã trình bày điều này chi tiết trong loạt truyện được đăng trên tạp chí Newyork tháng 4 năm 1971.
Chúng ta nên xem lại điều này. Sự biện minh đó có thể là đúng, nhưng cũng có thể là sai. Lợi ích cá nhân chính là nền tảng quan trọng để hình thành những suy nghĩ tích cực.
Tôi thích nghĩ rằng sáng tạo cũng là một phần bình thường và cần thiết trong tư duy của tất cả mọi người. Nhưng những ý kiến đóng góp đó mang tính xây dựng. … Tôi yêu cầu anh những mẫu thiết kế thay thế để chế tạo cán ô và anh lại đưa cho tôi một mẫu thiết kế áo đi mưa!
Có những người không đủ khả năng đưa ra những nhận xét mang tính đóng góp mà chỉ luôn đi trỉ chích ý tưởng của người khác. Với chiếc mũ đen tư duy, chúng ta đưa ra những suy nghĩ phê phán. Khía cạnh này cũng khiến chúng ta hiểu lầm bởi vì từ «mới mẻ» cũng được hiểu theo 2 cách.
Chính vè lẽ đó việc phát triển sự nhạy cảm với giá trị là một việc làm hết sức quan trọng. Tệ lắm anh ta cũng chỉ trả lời từ chối mà thôi. Trong một cuộc họp, ai cũng muốn được tham gia, được chú ý, được cống hiến, và cách dễ nhất để cống hiến là đưa ra những nhận xét kiểu: «đúng vậy …nhưng…» một ý tưởng được đưa ra hợp lý tới 95%, nhưng mọi người lại có khuynh hướng chú ý tới 5% ít hợp lý hơn đó.
Đó có thể là một sự lựa chọn có sẵn hoặc sự lựa chọn mới. Nó không chỉ đơn giản là việc đưa ra những đánh giá tích cực về những chỗ dễ nhận thấy, mà nó yêu cầu mọi người tìm kiếm những mặt tích cực của vấn đề. Có một điều mọi người cần nhớ rằng: khi muốn bộc lộ cảm xúc cá nhân, mọi người cần sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy.
Giờ chúng ta hãy dành chút thời gian để sử dụng chiếc mũ đen. Cảm nhận của tôi chỉ ra rằng sự buồn tẻ chính là nguyên nhân chính khiến cho quá nhiều thanh thiếu niên có những hành động phạm pháp. Đây là nhiệm vụ của lối tư duy mũ xanh da trời.
Nhưng chúng ta cũng nên chuẩn bị sẵn sàng để làm nảy sinh những phương án thay thế chỉ trong khung cấp độ cụ thể mà thôi. Với chiếc mũ xanh, tôi đề xuất chúng ta nên trợ cấp một khoản tiền phù hợp cho những tù nhân chịu án dài khi họ hết án. Và thậm chí chỉ trong phạm vi quyết định, chương trình được sử dụng cho quyết định này cũng khác với chương trình sử dụng cho quyết định khác.