Nhờ máy ra đa chúng tôi biết có một đoàn tàu nhỏ của quân Nhật đương tiến tới. Những lúc ấy chỉ có cách cầu nguyện. Tôi bèn mở các hộc tủ ra, các hộc đều rỗng không, trừ những giấy mực để trữ.
Nếu con ta bạc bẽo thì lỗi về ai? Có lẽ về ta. Ta đã là kẻ thù lớn nhất của ta, là nguyên nhân cái mạt vận của ta". Ông lại nói: "Nếu tối đến, tôi thấy mệt lắm hoặc quạu quọ - quạu quọ tức là thần kinh mệt rồi đó - thì chắc chắn là ban ngày tôi chẳng làm được việc gì hết, về lượng cũng như về phẩm".
Tôi thấy nó thiệt là một thanh niên dễ thương, đáng làm kiểu mẫu. Ông phải nhẩy vội xuống hố bên lề và hẳn đã quên bẳng câu này mà chính ông đã viết: "Nếu bạn giữ được tâm hồn bình tĩnh trong khi những người chung quanh mất óc phán đoán và trách bạn quá thản nhiên, thì bạn mới thật là con người". Không ai bỏ tù hoặc bắn tôi mà sợ.
Không còn cách nào khác, tôi tỏ vẻ làm đúng chỉ thị của chúng. Sống trong "cái phòng kín mít của ngày hôm nay" có lợi cho đời sống không? Tôi lấy làm nhục nhã, xấu hổ tới nỗi nhiều đêm nằm thổn thức.
Tôi xin trả lời rằng mệt mỏi sẽ gây ra những ưu phiền, hay nói cho đúng, ít ra cũng làm bạn mất một lợi khí để chống lại những nỗi buồn lo. Tôi lại quen một người bán vé cá ngựa danh tiếng nhất ở Mỹ. Tôi mới thấy có mỗi cuốn đó là vừa vui, dễ đọc mà lại vừa chỉ một phương thuốc công hiệu.
Mà nếu họ có hỏi ý tôi, thì trước kia bàn cải mất ba giờ, nay cũng chỉ mất một giờ thôi. Tôi thấy tôi "khác" hắn các bạn bè và hoàn toàn khả ố. Không phải tôi thích nghe họ đâu.
Tôi lo sợ các cô gái cười tôi khi tôi dở nón chào các cô. Suốt 50 năm, bà như một bà hoàng trên kịch trường năm Châu, chưa có cô đào nào được người ta mến như bà. Tôi lấy làm nhục nhã, xấu hổ tới nỗi nhiều đêm nằm thổn thức.
Sở dĩ ông có lối văn vô cùng hấp dẫn ấy - từ trước chúng ta chưa được đọc một tác giả nào bàn về tâm lý mà vui như ông - có lẽ nhờ hoàn cảnh tạo nên. Đừng xử sự theo lối thông thường, theo xúc động của bạn. Nghe âm thanh dịu dang của bản đàn và bụng lại đói - vì từ sáng chưa ăn gì - tôi thiu thiu ngủ, giữa lúc tinh thần và thể chất đều mệt mỏi.
Thử suy xét việc đó xem nào. Khi lớn lên tôi đi làm ăn ở xa, mỗi năm gần tới lễ Giáng Sinh tôi luôn luôn gởi về ba má tôi một tấm ngân phiếu và năn nỉ hai người ăn tiêu cho sung sướng một chút. Mình lo về chuyện gì vậy? Áp dụng luật trung bình xem việc đó có thể xảy ra được không đã!".
Tôi chỉ cho họ cách tính. Vì vậy, nhiều lần tôi kể cho họ nghe chuyện một ông không được học hết những lớp sơ đẳng trường làng mà cũng nên danh. Tôi chỉ cần làm chủ được tôi, làm chủ được tư tưởng của tôi, làm chủ được nỗi sợ sệt lo lắng của tôi, làm chủ được đầu óc và tinh thần của tôi.